www.old.acta-agrophysica.org / monografie
wróć do listy monografii
 
Climate change and agriculture in Poland - impacts, mitigation and adaptation measures
(Pobierz wersję PDF )
Ed. by Jacek Leśny
Katedra Agrometeorologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu ul. Piątkowska 94, 60-694 Poznań

Acta Agrophysica 169 (2009)

streszczenie: 

Skutki postępujących zmian klimatycznych są coraz bardziej widoczne i to zarówno w niewielkich (region, kraj) jak i w dużych skalach (kontynent, glob). Zmianom ulegają głównie sezonowe cykle przebiegu pogody, a w konsekwencji wpływa to na funkcjonowanie środowiska przyrodniczego i rolnictwa - dziedzinie gospodarki najbardziej związanej z przyrodą. Zmiany te są widoczne na całym globie, w tym i w Europie. Mając na względzie te informacje 11 naukowych zespołów z różnych państw europejskich oraz z Egiptu stworzyło konsorcjum i przygotowało projekt ADAGIO wpisujący się w europejski program wspierania polityki rolnej poszczególnych państw. Zadaniem każdego z partnerów było określenie potencjalnych problemów rolnictwa związanych z prawdopodobnym wpływem prognozowanych zmian klimatu, określenie potencjalnych mechanizmów adaptacyjnych wybranych regionalnych systemów rolnych w oparciu o zidentyfikowane problemy oraz popularyzacja i rozpowszechnianie opracowanych strategii adaptacyjnych rolnictwa wśród decydentów celem ich wdrożenia do polityki rolnej danego kraju. Niniejsza publikacja zawiera wyniki prac polskiej grupy ekspertów, którzy zidentyfikowali zagrożenia oraz zaproponowali potencjalne działania przystosowujące rolnictwo do zmian klimatycznych. Opisano w niej, jakie zmiany klimatyczne są już zauważalne. Potwierdza się stopniowy wzrost temperatury, co głównie przejawia się spadkiem różnic średniej temperatury wiosny (wzrost temperatury) i jesieni (brak istotnej zmiany). Zidentyfikowano też wzrost zagrożenia wynikającego z powodu zwiększającej się ilości zjawisk ekstremalnych, zaliczono tu, szczególnie uciążliwe dla rolnictwa susze. Wspomniane powyżej zmiany już wpływają, a w przyszłości będzie to jeszcze bardziej zauważalne, np. na wzrost znaczenia niektórych agrofagów lub pojawianie się zupełnie nowych. Aby złagodzić skutki zagrożeń wymienia się cały szereg działań adaptacyjnych, należy jednak podkreślić że bardzo istotne jest aby wprowadzać je w sposób kompleksowy, aby wzajemnie wzmacniać ich łagodzące efekty. Wprowadzanie nowych odmian rośli, bardziej odpornych na suszę, powinno następować z równoczesnym rozwojem systemów nawadniających, jednocześnie nie należy pomijać szczegółowego monitoringu pojawiania się agrofagów wraz z wprowadzaniem skuteczniejszych, a jednocześnie mniej szkodliwych dla środowiska sposobów ochrony roślin. Ponieważ jednak pewnych zagrożeń, a w konsekwencji i strat nie da się uniknąć konieczne jest także rozwijanie systemu ubezpieczeń, który zwiększy ekonomiczne bezpieczeństwo gospodarstw. Reasumując, obserwowane i przyszłe zmiany klimatyczne wpłyną na funkcjonowanie rolnictwa w Polsce, ale kompleksowe wprowadzanie działań adaptacyjnych wymienianych w niniejszej publikacji z pewnością ograniczy potencjalne straty z tego wynikające.

słowa kluczowe: zagrożenia oraz potencjalne działania przystosowujące rolnictwo do zmian klimatycznych, wspomaganie polityki rolnej
język oryginału: angielski