streszczenie: Nowoczesne technologie produkcji roślinnej powinny dążyć do optymalizacji nakładów energii ponoszonych na uprawę roli. W uzasadnionych przypadkach można spłycać uprawę roli lub redukować zabiegi uprawowe. Liczne badania dowodzą, że ziemniak i zboża powinny być nawożone siarką. W większości gleb Polski użytkowanych rolniczo ilość siarki siarczanowej (przyswajalnej) nie przekracza 25 mg*kg-1 gleby i tym samym nie pokrywa zapotrzebowania roślin na ten pierwiastek. Ponieważ brak jest opracowań nad wpływem technologii uwzględniającej nawożenie siarką na efekty produkcyjne (plon) oraz efektywność ekonomiczną i energetyczną produkcji ziemniaka i pszenżyta jarego podjęto stosowne badania. W latach 2006-2009 przeprowadzono dwa trzyletnie eksperymenty polowe z uprawą ziemniaka (odmiany Irga) i pszenżyta jarego (Wanad) w warunkach stosowania tradycyjnej i uproszczonej uprawy roli (bez orki przedzimowej) oraz nawożenia mineralnego NPK i NPK + S. Siarkę siarczanową w dawce 50 kg S*ha-1 (siarczan potasu) stosowano pod ziemniaka i 40 kg S*ha-1 (siarczan amonu) pod pszenżyto jare. Najkorzystniejszy wpływ na plon i jakość bulw ziemniaka (zawartość i plon skrobi, białka ogólnego oraz zawartość siarki i azotu ogólnego) oraz plon i jakość ziarna pszenżyta jarego wywierała tradycyjna uprawa roli i nawożenie siarką. Tradycyjna uprawa i nawożenie siarką wpływały korzystnie na plon bulw frakcji większych (powyżej 50 mm), natomiast uprawa uproszczona i nawożenie NPK sprzyjało rozwojowi bulw frakcji pośrednich, co może być wykorzystane w produkcji bulw handlowych lub sadzeniaków. Stosowanie tradycyjnej uprawy roli i nawożenia NPK + S pod ziemniaka i pszenżyto jare było ekonomicznie uzasadnione, bowiem uzyskiwano najkorzystniejszą nadwyżkę bezpośrednią i najwyższy wskaźnik efektywności energetycznej. Na wielkość nadwyżki bezpośredniej, oprócz czynników agrotechnicznych, znaczący wpływ miały ceny zbytu ziemiopłodów i dopłaty bezpośrednie. W strukturze bezpośrednich kosztów produkcji i nakładów energetycznych obu roślin największy udział miały zbiór i transport, sadzeniaki, nasiona i nawozy mineralne. Natomiast udział uprawy roli w nakładach i kosztach produkcji był relatywnie mały. Stosowanie w produkcji ziemniaka i pszenżyta jarego uproszczonej uprawy roli może być uzasadnione ze względów organizacyjnych.