|
streszczenie: W opracowaniu omówiono rozwój badań agrofizycznych w Polsce na tle 35 lat działalno¶ci Instytutu Agrofizyki im. Bohdana Dobrzańskiego Polskiej Akademii Nauk w Lublinie.
Zwrócono uwagę na wymagania, jakie stawia przed nauk± współczesne rolnictwo, stosowanie bardzo precyzyjnych metod badawczych, w tym przede wszystkim metod fizycznych. Wykazano, że bez intensywnego wsparcia ze strony agrofizyki, wyposażonej w narzędzia i metody badawcze nauk ¶cisłych, sprostanie wyzwaniom, przed którymi staje współczesne rolnictwo, byłoby bardzo trudne.
Omówiono powstanie i rozwój Instytutu oraz jego udział w tworzeniu obszaru badań agrofizycznych w Polsce. Przedstawiono główne kierunki badań naukowych prowadzonych aktualnie w Instytucie oraz wybrane osiągnięcia naukowe Instytutu z ostatnich 7 lat. Wykazano, że rozwój Instytutu Agrofizyki PAN odzwierciedla rozwój badań agrofizycznych w Polsce. Dzięki rozwojowi Instytutu Agrofizyki oraz ¶cisłej i aktywnej współpracy z różnymi placówkami w Polsce, a także dzięki kontaktom zagranicznym, agrofizyka stała się polską specjalno¶ci± naukow±.
Początkowo agrofizyka koncentrowała się głównie na badaniu gleb i materiałów ro¶linnych. W miarę upływu czasu rozszerzał się stopniowo obszar badawczy, obejmując z jednej strony coraz więcej elementów systemu gleba-ro¶lina-atmosfera, a z drugiej coraz więcej etapów procesu produkcji żywno¶ci i jej jakosci - poczynaj±c od etapu produkcji rolniczej poprzez okres przechowywania płodów rolnych, przetwarzania, aż do momentu uzyskania produktu finalnego. Agrofizyka zaczęła też być przydatna w szeroko pojętej ochronie ¶rodowiska, poprzez udział w badaniach nie tylko degradacji gleb uprawnych, ale również terenów zabagnionych w aspekcie powstawania i emisji gazów cieplarnianych. Obecnie agrofizyka jest przedmiotem zainteresowania wielu specjalno¶ci rolni- czych, służy do interpretacji oddziaływań, projektowania, kontroli i optymali- zacji procesów oraz znajduje szerokie zastosowanie w ochronie ¶rodowiska, gleboznawstwie, uprawie roli i ro¶lin, inżynierii rolniczej, technologii rolno-spożywczej i wielu innych.
Mimo, że historia agrofizyki jest krótka, ewoluowała ona bardzo szybko i dzi¶ wybiega daleko poza zagadnienia, którym klasycznie przypisywano przedrostek agro. Najogólniej ujmując, przez agrofizykę rozumieć należy zbiór tych elemen- tów nauk fizycznych, które stosowane są w badaniach związanych z produkcją i przetwarzaniem wszelkich materiałów pochodzenia biologicznego.
|
