|
|
vol. 19, nr. 1 (2012)
|
Opis i analiza zmienności wskaźnika surowości suszy Palmera na obszarze Polski w okresie 1901-2000
|
|
|
Józef Paszczyk, Zdzisław Michalczyk
|
|
| (pobierz wersję PDF )
|
|
|
Zakład Hydrologii UMCS, al. Kraśnicka 2CD, 20-718 Lublin |
|
|
vol. 19 (2012), nr. 1,
pp. 89-110
|
|
|
streszczenie:
W opracowaniu o metodycznym charakterze podjęto próbę oceny stanu uwilgotnienia obszaru Polski w stuleciu 1901-2000, wyrażonego przez zmodyfikowane wskaźniki surowości suszy Palmera. Podstawę opracowania stanowią dane pozyskane z bazy Climatic Research Unit uporządkowane w regularnej strukturze węzłów sieci geograficznej o rozdzielczości 0,5o szerokości i długości geograficznej. Przeanalizowano je przy pomocy różnych metod i technik statystycznych. Posłużyły do liczbowego opisu zróżnicowania zjawiska suszy – mierzonego indeksem PDSI (Palmer Drought Servity Index) – w przestrzeni i czasie. W badanym stuleciu w silniejszym stopniu zagrożone suszą były południowe i centralne obszary Polski, a zjawisko ostrej suszy notowano częściej we wschodnich rejonach kraju. W pierwszym półwieczu tendencje narastania zjawisk suszy objęły środkową strefę wybrzeża Bałtyku i Pojezierza Pomorskiego oraz wschodnie rejony Pojezierza Mazurskiego, Roztocza i Wyżyny Lubelskiej. Natomiast w drugim - stwierdzono nasilenie się zjawiska suszy w południowo-wschodnich i centralnych regionach Polski, a w całym stuleciu był charakterystyczny dla prawie całego obszaru kraju. W większości przypadków przeciętne opady malały z szerokością, a temperatury z długością geograficzną. Dominującym rytmem wahań wskaźnika suszy były okresy 11-12 oraz 35-letnie (40% notowanych przypadków). Intensywność suszy, w sytuacji rozwoju strefowej cyrkulacji, zmniejszała się wyraźnie w kierunku północnym i północo-wschodnim Polski, a w okresie jej osłabienia nie wykazywała wyraźnego ukierunkowania.
|
|
słowa kluczowe:
Palmer Drought Servity Index, susze, susze w Polsce
|
|
język oryginału:
polski
|
|
|
|
|
|
