www.old.acta-agrophysica.org / polrocznik

vol. 5, nr. 3 (2005)


poprzedni artykuł    wróć do listy artykułów    następny artykuł

 
Rozkład właściwości cieplnych gleby na czarnym ugorze i pod murawą
Bogusław Usowicz1, Wojciech Marczewski2
1 Instytut Agrofizyki im. Bohdana Dobrzańskiego PAN, ul. Doświadczalna 4, 20-290 Lublin
2 Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk, ul. Bartycka 18A, 00-716 Warszawa

vol. 5 (2005), nr. 3, pp. 745-757
streszczenie: W pracy przedstawiono wyniki badań nad wpływem uwilgotnienia, temperatury i zagęszczenia gleby na przestrzenno-czasowy rozkład właściwości cieplnych gleby. Badania prowadzono na obiekcie z czarnym ugorem i murawą. Przewodnictwo, pojemność i dyfuzyjność cieplną gleby wyznaczano z podstawowych łatwo mierzalnych właściwości fizycznych gleby przy użyciu statystyczno-fizycznego modelu przewodnictwa cieplnego i empirycznych formuł na pojemność i dyfuzyjność cieplną gleby. Otrzymane wyniki ukazują odmienny charakter zmian w czasie i przestrzeni właściwości cieplnych gleby na czarnym ugorze i na murawie. Ugór wykazuje tendencje do bardziej równomiernego rozkładu badanych cech w czasie i profilu glebowym niż murawa. Wpływ wilgotności gleby na przebiegi właściwości cieplnych w glebie był znacznie większy niż gęstości gleby. Rośliny znacząco wpływały na zróżnicowanie cieplnych właściwości gleby głównie w powierzchniowej arstwie poprzez zróżnicowanie zawartości wody w glebie. Wpływ temperatury gleby na właściwości cieplne był znacznie mniej istotny niż wilgotności i gęstości gleby. Wyraźniej odwzorowały się dobowe przebiegi temperatury gleby we właściwościach cieplnych czarnego ugoru i murawy w powierzchniowych warstwach gleby niż głębszych. Amplitudy badanych cech malały wraz z głębokością oraz osiągały maksima przed wschodem słońca, a minima po południu, zarówno na ugorze jak i na murawie.
słowa kluczowe: gęstość, wilgotność, temperatura, przewodnictwo cieplne, pojemność cieplna, dyfuzyjność cieplna, gleba
język oryginału: polski