|
|
vol. 8, nr. 4 (2006)
|
Wykorzystanie wielowymiarowej metodyki oceny cech ilościowych mutantów lędźwianu siewnego (Lathyrus sativus L.) uzyskanych działaniem chemomutagenów i światła lasera helowo-neonowego
|
|
|
Jan Bocianowski1, Wojciech Rybiński2
|
|
| (pobierz wersję PDF )
|
|
|
1 Katedra Metod Matematycznych i Statystycznych, Akademia Rolnicza, ul. Wojska Polskiego 28, 60-637 Poznań |
|
|
2 Instytut Genetyki Roślin PAN, ul. Strzeszyńska 34, 60-479 Poznań |
|
|
vol. 8 (2006), nr. 4,
pp. 791-802
|
|
|
streszczenie:
Lędźwian siewny jest jednym z najstarszych gatunków uprawnych i był znany już 8000 lat przed Chrystusem. Historia uprawy lędźwianu siewnego w Polsce nie jest dokładnie znana i według niektórych autorów przyjmuje się, że gatunek ten dotarł w rejon Podlasia w XVII wieku wraz z osadnictwem tatarskim, towarzysząc soczewicy jako chwast. Mimo niekwestionowanych zalet lędźwian siewny charakteryzuje się także mniej pożądanymi cechami. Jednym z warunków szerszego wprowadzenia lędźwianu do krajowego rolnictwa jest genetyczne ulepszenie niekorzystnych cech. Oprócz efektów rekombinacji taką możliwość oferuje indukowanie mutacji jako wartościowe uzupełnienie klasycznej metody hodowli roślin. Właśnie mutageneza może być wykorzystana przez hodowców roślin do tworzenia dodatkowej zmienności genetycznej wprowadzanej do nowych odmian lędźwianu siewnego dla specyficznych celów użytkowych czy odmian o specyficznej zdolności adaptacyjnej. W pracy przedstawiono wyniki wielozmiennych badań nad oceną zmienności genetycznej cech ilościowych mutantów lędźwianu siewnego (Lathyrus sativus L.). Materiał do badań stanowiło 20 mutantów i dwie odmiany wyjściowe: Derek i Krab. Mutanty uzyskano działaniem na nasiona odmian Derek i Krab światła lasera helowo-neonowego w kombinacji z dwoma chemomutagenami, a mianowicie MNU (N-nitroso-N-metylomocznik) i azydkiem sodu (NaN3). Obserwacje dotyczyły ośmiu cech ilościowych (wysokość rośliny, wysokość osadzania najniższego strąka, liczba rozgałęzień z rośliny, liczba strąków z rośliny, długość strąka, liczba nasion z rośliny, masa nasion z rośliny, masa 1000 nasion). Analizę statystyczną uzyskanych wyników przeprowadzono za pomocą metod wielowymiarowych. Analiza zmiennych kanonicznych okazała się skutecznym narzędziem do czytelnej oceny zróżnicowania genetycznego mutantów lędźwianu.
|
|
słowa kluczowe:
lędźwian siewny, laser helowo-neonowy, analiza zmiennych kanonicznych
|
|
język oryginału:
polski
|
|
|
|
|
|
