www.old.acta-agrophysica.org / polrocznik

vol. 8, nr. 4 (2006)


poprzedni artykuł    wróć do listy artykułów    następny artykuł

 
Wartość technologiczna nasion różnych odmian rzepaku ozimego przeznaczonych na biopaliwa
Jerzy Tys1, Izabella Jackowska2, Roman Rybacki3
(pobierz wersję PDF)
1 Instytut Agrofizyki im. Bohdana Dobrzańskiego PAN, ul. Doświaczalna 4, 20-290 Lublin
2 Katedra Chemii, Akademia Rolnicza, ul. Akademicka 13, 20-290 Lublin
3 Zakłady Tłuszczowe „Kruszwica”S.A., ul. Niepodległości 42, 88-150 Kruszwica

vol. 8 (2006), nr. 4, pp. 1017-1030
streszczenie: Przeprowadzone badania wykazały, że poziom zawartości tłuszczu w nasionach nie jest cechą stałą, dla danej odmiany, lecz ulega on zmianie zarówno w czasie dojrzewania jak i po uzyskaniu przez rośliny pełnej dojrzałości Maksymalna ilość tłuszczu występuje w nasionach w okresie dojrzałości optymalnej, a opóźnienie zbioru pociąga za sobą spadek jego zawartości. Znaczne różnice w składzie kwasów tłuszczowych wskazują, że na ten decydujący o jakości oleju w nasionach rzepaku wskaźnik wpływają głównie czynniki pogodowe (zdecydowanie odmienny przebieg pogody podczas końcowej fazy dojrzewania nasion w 2001 w porównaniu do roku 2002). Drugim bardzo ważnym i istotnym czynnikiem wpływającym na profil kwasów tłuszczowych był termin zbioru. Zbyt wczesny zbiór wpływał zdecydowanie niekorzystnie niezależnie od odmian, jak i lat badań. Badane odmiany wykazały znaczne zróżnicowanie pod względem profilu kwasów tłuszczowych. Skład kwasów tłuszczowych odmiany Contakt wskazuje, że jej olej może być doskonały zarówno do smażenia, jak i do celów paliwowych (na „biodiesel”). Posiada bowiem w swoim składzie małą ilość kwasów wielonienasyconych oraz dużo jednonienasyconego kwasu oleinowego. Taka sytuacja powinna mobilizować hodowców do prowadzenia badań nad nowymi odmianami w dwu kierunkach:
  • Hodowla odmian na cele jadalne – z dużą ilością NNKT (Niezbędnych Nienasyconych Kwasów Tłuszczowych),
  • Hodowla odmian ukierunkowanych na biodiesel (z dużą ilością kwasów nasyconych i kwasu oleinowego).
słowa kluczowe: rzepak ozimy, odmiana, termin zbioru, tłuszcz, kwasy tłuszczowe
język oryginału: polski