|
|
vol. 9, nr. 3 (2007)
|
OCHŁODZENIA I OCIEPLENIA KLIMATU EUROPY W XVIII-XXI WIEKU I ICH PRZYCZYNY
|
|
|
Jerzy Boryczka
, Maria Stopa-Boryczka
|
|
| (pobierz wersję PDF )
|
|
|
Zakład Klimatologii, Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa
|
|
|
vol. 9 (2007), nr. 3,
pp. 550-570
|
|
|
streszczenie:
Celem pracy jest określenie zakresu zmian temperatury powietrza w Europie w XVIII-XX wieku i ich przyczyn. Wykazano wpływ aktywności Słońca na klimat Europy przy dominującym udziale dwóch centrów pola ciśnienia - Niżu Islandzkiego i Wyżu Azorskiego. O dużej zależności pola temperatury powietrza w Europie od Oscylacji Północnoatlantyckiej w miesiącach zimowych świadczą zarówno duże wartości współczynnika korelacji jak i zbliżone okresy. Wyróżnia się zimowy około 8- letni najsilniejszy cykl wskaźnika North Atlantic Oscillation (Q = 8,1 lat), aktywności Słońca (Q = 8,1 lat) i temperatury powietrza. Większą rolę odgrywają długie cykle: 102-letni i 187-letni aktywności Słońca Analogiczne okresy są obecne w seriach pomiarowych temperatury powietrza. W Europie (i Polsce) zimy są na ogół coraz cieplejsze: w Warszawie w latach 1779-1998 - o 1,1oC/100 lat, w Krakowie - o 1,5oC/100 lat i Moskwie - 1,6oC/100 lat. Interesujące są zmiany temperatury powietrza w zimie i w lecie w: Paryżu, Berlinie, Warszawie i Moskwie w XVIII-XXI wieku (z prognozą do roku 2100). Są to wypadkowe z nakładania się (interferencji) cykli temperatury powietrza, obecnych w ciągach chronologicznych wyników pomiarów. Najmroźniejsze zimy w Warszawie, o średniej temperaturze od -4 do -7oC wystąpią prawdopodobnie w połowie tego stulecia - około roku 2050.
|
|
słowa kluczowe:
temperatura, Europa, aktywność Słońca, NAO, okres, prognoza
|
|
język oryginału:
polski
|
|
|
|
|
|
