streszczenie: Opracowano metodę wyznaczania współczynnika tarcia pomiędzy dwoma ziarnami o kształcie bliskim bryły obrotowej. Metoda opiera się na równoczesnym wyznaczaniu siły tarcia i względnego przemieszczenia pionowego dwóch nasion obciążonych siła normalną z wymuszonym ruchem w kierunku poziomym. Weryfikowano przydatność metody mierząc tarcie dwóch płytek stalowych i dwóch kulek łożyskowych o średnicy 5 mm. Ustalono warunki konieczne dla uzyskiwania wiarygodnych i powtarzalnych wyników. Wyznaczano współczynniki tarcia powierzchni meta-lowych oraz dwóch nasion grochu, pszenicy i rzepaku o wilgotności równowagowej. W przypadku nasion rzepaku obciążenie normalne wynosiło 0,59 N, zaś dla pozostałych próbek 0,98 N. Najwyż-szą powtarzalność wyników otrzymywano w przypadku tarcia płaskich powierzchni stalowych. W testach tarcia kulek stalowych otrzymywano większe rozrzuty wartości siły tarcia. Wyniki pomiarów siły tarcia ziaren grochu, pszenicy i rzepaku wykazały jeszcze większe rozrzuty wartości, będące wynikiem zmienności kształtu chropowatości ich powierzchni oraz nieodwracalnej deformacji w obszarze kontaktu. Wydaje się, że katalogi powinny prezentować możliwy zakres wartości współczynnika tarcia, a projektanci urządzeń przemysłowych wybierać wartości stosownie do warunków występujących w rozpatrywanym przypadku.