streszczenie: Gryka jest bardzo cenną rośliną uprawną, wykorzystywaną na kaszę i mąkę w żywieniu ludzi, zielona masa jest wykorzystywana jako pasza, liście do produkcji rutyny, ponadto jest to roślina miododajna. Nasiono gryki to botanicznie trójgraniasty orzeszek, który w procesie otrzymywania kaszy pozbawiany jest okrywy nasiennej. W przerobie gryki uzyskuje się kaszę całą prażoną i nieprażoną, kaszę łamaną prażoną oraz kaszę krakowską (łamaną, nieprażoną). W procesie produkcji kaszy, poza wyłuskiwaniem nasion, stosuje się sortowanie nasion według wielkości. Zabieg ten stosuje się wielokrotnie, przed i po obłuskiwaniu nasion, po krajaniu i polerowaniu, dlatego celem badań było wyznaczenie parametrów geometrycznych orzeszków całych i wyłuskanych. Badania prowadzono na nowej formie gryki Red corolla, która, poza czerwonym okwiatem odznacza się większą odpornością na niskie temperatury i suszę w porównaniu do odmian obecnie uprawianych. Cały orzeszek ważono z dokładnością do 0,001 g, następnie przy użyciu czytnika optycznego LD 5.2 określono powierzchnie boczne i powierzchnię przekroju poprzecznego. Podobnie postępowano z wyłuskanymi orzeszkami. Stwierdzono, że orzeszek gryki to symetryczna, trójścienna bryła. Masa orzeszka wahała się od 10,7 mg do 40,8 mg, łuska stanowiła 24-35% masy całych nasion. Powierzchnia boczna ściany całych orzeszków zawiera się w granicach 12,61 mm2-29,55 mm2, a dla obłuskanych 6,35-14,67 mm2. Powierzchnie ścian bocznych orzeszka są zbliżone, jeżeli powierzchnię najmniejszej ściany bocznej przyjmie się za 100 % to następne będą wynosić 103% i 104% u orzeszków całych, u wyłuskanych zaś 103% i 106 %, tak, że obrysy powierzchni bocznych prawie nakładają się na siebie. Otrzymane parametry geometryczne przedstawiono w funkcji masy orzeszków formy Red Corolla.