|
|
vol. 12, nr. 1 (2008)
|
O możliwościach i dokładności szacowania strumienia ciepła wnikającego do gleby podczas dnia na podstawie danych meteorologicznych
|
|
|
Jan Kossowski
|
|
| (pobierz wersję PDF )
|
|
|
Instytut Agrofizyki im. Bohdana Dobrzańskiego PAN, ul. Doświadczalna 4, 20-290 Lublin |
|
|
vol. 12 (2008), nr. 1,
pp. 125-140
|
|
|
streszczenie:
Praca dotyczy wpływu warunków pogodowych na wielkość wymiany ciepła przez powierzchnię gleby, a w szczególności - na ilość ciepła wnikającego do gleby w ciągu dnia. Materiał obserwacyjny stanowiły dane uzyskane w pomiarach przeprowadzonych na polach do-świadczalnych bez szaty roślinnej w Felinie podczas 42 dni bezopadowych w kilku okresach wio-senno-letnich. Określano i analizowano zależności pomiędzy wielkością sum dziennych strumienia ciepła wnikającego do gleby a danymi meteorologicznymi traktowanymi pojedynczo i komplekso-wo (jako rozmaite kombinacje zawierające 2-12 danych w wariancie bez i z uwzględnieniem sum dziennych promieniowania słonecznego). Ustalono jakie elementy meteorologiczne wpływają naj-bardziej lub wykazują istotny związek z wielkością tych sum, a przy tym udokumentowano znaczą-cy na nie wpływ zmian warunków pogodowych z dnia na dzień. Porównanie wartości współczynni-ków determinacji otrzymanych dla równań regresji wielokrotnej o różnej liczbie zmiennych (danych meteorologicznych) oraz wielkości błędów szacowania sum strumienia ciepła wnikającego do gleby podczas dnia za pomocą każdego z tych równań, pozwoliło na ustalenie najlepszych (optymalnych) modeli, tj. dających najmniejsze błędy przy minimalnej liczbie danych wyjściowych. Równanie rekomendowane jako najbardziej korzystne do stosowania zawiera 7 zmiennych (sumy dzienne promieniowania słonecznego, średnią dla dnia prędkość wiatru, amplitudę dobową temperatury powietrza, średnią i maksymalną temperaturę powietrza oraz różnice średniej i maksymalnej temperatury powietrza między danym a poprzednim dniem), ale do ich uzyskania konieczne są pomiary tylko 3 danych (promieniowania, wiatru i temperatury powietrza). Dokładność szacowania sum dziennych strumienia ciepła wnikającego do gleby przy użyciu tego równania określają: standardowy błąd estymacji około 0,47 MJm-2, błąd względny średni 11%, a maksymalny - powyżej 30%.
|
|
słowa kluczowe:
strumień ciepła w glebie, estymacja, elementy meteorologiczne
|
|
język oryginału:
polski
|
|
|
|
|
|
