|
|
vol. 3, nr. 2 (2004)
|
Wieloletnia zmienność termiki gleby we Wrocławiu-Swojcu i jej radiacyjne i cyrkulacyjne uwarunkowania
|
|
|
Krystyna Bryś
|
|
| (pobierz wersję PDF )
|
|
|
Zakład Agro- i Hydrometeorologii, Instytut Kształtowania i Ochrony Środowiska, Akademia Rolnicza, Pl. Grunwaldzki 24, 50-363 Wrocław |
|
|
vol. 3 (2004), nr. 2,
pp. 209-219
|
|
|
streszczenie:
Analizie statystycznej i klimatologicznej poddano wieloletnie (1962-2002) przebiegi miesięcznych, półrocznych i rocznych średnich wartości temperatury gleby w Obserwatorium AR Wrocław-Swojec. Uwzględniono zmiany termiki na głębokościach 1-2 cm, 5 cm, 10 cm, 20 cm, 50 cm i 100 cm na ugorze oraz pod powierzchnią trawiastą. Porównano zmienność przebiegu termoizoplet badanych stanowisk glebowych w stosunku do wieloletniej dynamiki radiacyjnej i cyrkulacyjnej. W relacjach z promieniowaniem słonecznym, obok natężenia promieniowania całkowitego wzięto pod uwagę także jego składowe: bezpośrednią i rozproszoną. Wpływ zmian cyrkulacyjnych na termikę gleby został zbadany zarówno poprzez odniesienie do wieloletniej zmienności NAO oraz makrotypów cyrkulacji (wg klasyfikacji Osuchowskiej-Klein oraz typologii Niedźwiedzia), jak i poprzez relacje z wybranymi meteorologicznymi i hydrologicznymi pochodnymi cyrkulacji - temperaturą powietrza, niedosytem wilgotności, opadem, parowaniem i poziomem wody gruntowej, kontrolującymi stosunki termiczne w glebie. Porównanie wieloletniej zmienności temperatur ugoru z termiką gleby porośniętej trawą pozwoliło uchwycić długookresową, moderującą rolę czynnika biologicznego w stosunku do zachodzących zmian cyrkulacyjnych i klimatycznych.
|
|
słowa kluczowe:
termika gleby, wieloletnia zmienność, natężenie promieniowania słonecznego, cyrkulacja atmosferyczna, czynnik biologiczny
|
|
język oryginału:
polski
|
|
|
|
|
|
